Edukacja bez przymusu

WNIOSKODAWCA

Magdalena Błeńska/Fundacja WspólDzielna

Koordynatorka projektu: Magdalena Błeńska

OPIS PROJEKTU

Celem projektu jest wsparcie i wzmocnienie więzi społeczności lokalnej dzieci będących w edukacji domowej oraz ich rodzin. Głównym zamysłem jest stworzenie dzieciom w edukacji domowej warunków do rozwijania talentów i współdziałania w grupie rówieśniczej, ale też zapoczątkowanie długofalowej współpracy instytucji kultury i edukacji prowadzących do stworzenia w Gdyni programu wsparcia rodzin ED. Projekt przewiduje wiele działań na różnych płaszczyznach i liczymy, że będzie miał duży wpływ na wzrost jakości i dostępności edukacji kulturowej wśród tej społeczności. Przestrzeń Halo Kultury, gdzie realizowany jest projekt jest miejscem tętniącym kulturą, a artyści, którzy je współtworzą z pasją przekazują swoją wiedzę, prowadząc warsztaty i oprowadzając po swoich pracowniach. Być może będzie to przełomowy impuls do rozwoju odkrytych pasji u najmłodszych, a może również u ich rodziców. Bazując przez cały okres trwania projektu na metodzie Dragon Dreaming chcemy budować wspólnotę, ale też wzmacniać się, odkrywać własne silne strony i umiejętności, bezpiecznie działając poza strefą kontroli.

MIEJSCE REALIZACJI

Podziemia gdyńskiej Hali Targowej

PARTNER PROJEKTU

Fundacja Miejsce Tworzenia

OKRES REALIZACJI

16.09-25.10.2019 r.


PRZEBIEG REALIZACJI PROJEKTU

I tydzień FAZA ŚNIENIE

Każdy projekt zaczyna się od wizji, pomysłu i marzenia pojedynczego człowieka. Jednak doświadczenie (i niektóre badania – w tym analizy Gaia Foundation) pokazuje, że 90% naszych marzeń pozostaje zablokowane na pierwszym etapie Śnienia/Marzenia/Wizji. Zazwyczaj wynika to z tego, że nie dzielimy się marzeniami z innymi ludźmi. Jak więc mogłyby się zrealizować nasze marzenia? Pierwszy krok na tym etapie polega na podzieleniu się marzeniami i na stworzeniu zespołu, który pomoże w realizacji tego marzenia – wizji.

Termin: 23.09.2019 (godz. 10:00-14:00)

I właśnie od marzeń i wizji w poniedziałek zaczęliśmy naszą wspólną przygodę z projektem Edukacja bez przymusu. Podczas pierwszego spotkania stworzyliśmy zespół. Dzieci uczestniczyły w zabawach integracyjnych, poznając się nawzajem, prowadzącymi, przestrzenią hali oraz Otwartą Pracownią ŚLAD i różnymi materiałami, które się tam znajdują. Była gra terenowa po podziemiach hali, inspirujące spotkania z artystami w pracowni tworzenia instrumentów oraz w pracowni grafiki, omówiliśmy cel projektu, wspólnie wypracowaliśmy kontrakt.

W drugiej połowie spotkania odbyły się warsztaty z arteterapii. Dzieci wprowadzone w stan relaksacji, wyobrażały sobie miejsce do którego chciałyby wracać, w którym czują się bezpiecznie i przyjemnie. Następnie tworzyły instalację opartą na wyobrażeniu, które przed chwilą powstało. Podsumowaliśmy wizje, wyłaniając z niej kluczowe elementy, a były to: poczucie bezpieczeństwa, ciepło, ruch, bliskość przyrody, miłość oraz fantazja.

Do tworzenia podzieliliśmy się na niejednorodne grupy wg uznania uczestników. Powstały grupki kilkuosobowe i pary, część osób wybrało pracę indywidualną. W czasie wykonywania instalacji dzieci bardzo pięknie dogadywały się między sobą, tworząc fantastyczne wizje pełne metafor i wykazując się przy tym niesamowitą kreatywnością.

Uczestnicy stworzyli fantastyczną atmosferę życzliwości, radości i współpracy. Nawet osoby tworzące samodzielnie, rewelacyjnie wpisywały się w relację grupy. Na koniec warsztatu każdy zespół opowiedział o stworzonej przez siebie instalacji.

To był bardzo intensywny i satysfakcjonujący dzień.

Na kolejnym spotkaniu (25.09.), nadal pozostaniemy w fazie Śnienia. Będziemy dalej poszukiwać inspiracji, poznając kolejne pracownie i artystów tworzących w podziemiach Miejskich Hal Targowych w Gdyni.

 

Pozostając w sferze ŚNIENIA, uczestnicy podczas ostatniego spotkania poszukiwali kolejnych inspiracji, poznając pracownie artystów Halo Kultura.

W ramach projektu odbyły się warsztaty kaletnicze u nautilo, podczas których uczestnicy mieli okazję dowiedzieć się, na czym polega praca rzemieślnika, wykonującego zawód dziś uznawany za ginący. Dzieci zapoznały się z narzędziami, uczyły się jak łączyć, wykańczać i zdobić wyroby ze skóry. Na zakończenie warsztatów wykonały spersonalizowane bransoletki.

Z kolei Joanna Borowiec poprowadziła warsztaty z fotografii analogowej. Dzieci poznały początki fotografii, zaznajomiły się z aparatami analogowymi, odwiedziły ciemnię fotograficzną oraz nauczyły się o jednej z najstarszych technik fotograficznych – cyjanotypii. Uczestnicy wykonali własnoręcznie wiele prac, które z dumą zabrali ze sobą.

Grupa obejrzała również wystawę prac Krystiana Pisarskiego pt. „Mowa Ciała”. O kulisach ich powstawania i poszukiwaniu inspiracji opowiedział sam autor. Dużym przeżyciem było obejrzenie wystawy „My też potrafimy zdumiewać” – prac stworzonych przez osoby o zróżnicowanych niepełnosprawnościach w ramach prowadzonych zajęć terapeutycznych w Pracowni Rękodzieła Artystycznego w gdyńskiej pracowni MOPS. Pasją tych niezwykle utalentowanych twórców jest wyszywanie na płótnie sławnych postaci. Odwiedziliśmy również pracownię jubilerską – niesamowicie inspirujące miejsce, w którym tworzą Maria Ostrowska (Om jewelery design) i Krystian Pisarski.

Bardzo ważnym rezultatem tego dnia było stworzenie własnych notatników, które w przyszłym tygodniu będą wykorzystywane w pracach projektowych. Po tych dwóch bardzo intensywnych spotkaniach, jedno można stwierdzić na pewno: dzieci zżyły się ze sobą i prowadzącymi, czują się również swobodnie w przestrzeni halo. Możemy zatem przejść do kolejnej fazy projektu – PLANOWANIA. Już od poniedziałku uczestnicy pod okiem architektek i projektantek wnętrz będą projektować przestrzeń Otwartej Pracowni Ślad pod kątem własnych potrzeb. Nie możemy się doczekać efektów ich pracy!

 

PLANOWANIE 30.09.

W następnym tygodniu przeszliśmy do kolejnej fazy projektu – PLANOWANIA. Za tę część była odpowiedzialna Barbara Stelmachowska – projektantka wnętrz, zafascynowana zaangażowanym projektowaniem i partycypacją. Na samym początku zajęć dzieci zapoznały się z wcześniejszymi realizacjami Basi. Zobaczyły krok po kroku jak wygląda praca projektanta, jak przebiega proces projektowy. Dodatkowo zostały przygotowane na tę okazję różne inspiracje pracowni ze świata, praktyczne rozwiązania, które być może staną się inspirujące dla dzieci przy dalszej części planowania. Po krótkiej prezentacji przeszliśmy do działań projektowych w Otwartej Pracowni Ślad. Na tę okazję, każdy z uczestników miał swój szkicownik + różnej miękkości ołówki + cienkopis + linijkę + ekierkę + metr. Uczestnicy zajęć dokładnie wymierzyli pracownię, narysowali jej plan – rzut z góry i zaczęli generować pomysły na dostępną dla nich przestrzeń.

Jedna zgrana paczka, która naturalnie wyłoniła się w czasie trwania projektu potrzebowała więcej przestrzeni do działania. Zafascynowani korytarzem zajęli się mierzeniem jego wielkości, wykonali jego przestrzenny szkic.

Ważnym aspektem tego spotkania było zdobycie przez dzieci podstawowej wiedzy z zakresu projektowania, każdy z uczestników stworzył swój szkic, niektórzy stworzyli przestrzenne instalacje. Wszystkie zebrane informacje były niezbędne przy dalszym procesie projektowym.

 

PLANOWANIE 2.10.

10:00-14:00

Drugie spotkanie w ramach PLANOWANIA prowadzone było było przez Alicję Nowicz – artystkę, projektantkę i architektkę wnętrz. Tym razem zajęcia rozpoczęliśmy ćwiczeniami na korytarzu, przed nami było duże zadanie, przedkładaliśmy wykonane przez nas szkice na prototypy 1:1, aby móc je wspólnie przetestować. Tym razem do dyspozycji mieliśmy dużo kartonów, taśm monterskich, sznurków. Przeszliśmy do bardziej złożonej i konstrukcyjnej pracy. Część obiektów była wykonywana w grupach, część indywidualnie. Okazało się, że niezwykle istotne i pociągające dla dzieci było wyjście na korytarz. Dzieci zaczęły tworzyć obiekty, które są mobilne, które umożliwiają zabawę na korytarzu, korzystając w pełni z jego potencjału. Ta sytuacja zupełnie wyszła poza nasze wyobrażenie. Okazało się, że działania terenowe są dla dzieci niezwykle chciane i potrzebne. Meble typu tetris, które dają możliwość stworzenia osobnej bezpiecznej i wolnej dla zabawy przestrzeni była kluczowym zagadnieniem, które pojawiło się przy tym spotkaniu.

Praca z prototypami w pełni zafascynowała dzieci. Pracowały w pełni zaangażowane przez prawie cztery godziny, z drobnymi przerwami na śniadanie. W trakcie pracy Pani Alicja Nowicz pokazywała różne sposoby łączenia ze sobą materiałów, zwracała uwagę na skalę, na funkcjonalność i inne istotne zagadnienia dotyczące projektowania. Wszystkie zauważone potrzeby zostały zanotowane i przekazane Barbarze Stelmachowskiej, która była odpowiedzialna za przygotowanie projektów dla pracowni bazując na pomysłach dzieci.

16:00-19:00

Bardzo ważnym założeniem projektu jest aktywny udział w nim nie tylko dzieci, ale również ich rodziców. Dlatego też w drugim tygodniu trwania projektu odbyły się warsztaty trenerskie dla rodziców i realizatorów projektu poprowadzone przez wyjątkową osobę Agnieszkę Kasprzyk Mączyńską, która zainspirowała nas działaniami turkusowymi. Agnieszka opowiedziała uczestnikom na czym polega metoda projektowa Dragon Dreaming, którą pracują dzieci w trakcie trwania projektu. Dodatkowo nauczyła nas formy wzajemnego coachingu, aby grupa mogła dalej się wspierać, wzmacniać i rozwijać. Poznaliśmy istotę Action Learning. Rodzice i realizatorzy projektu wspólnie zastanawiali się, jak zbudować trwałą współodpowiedzialną wspólnotę bez jednego lidera.

 

REALIZACJA 7.10.

Zanim przeszliśmy do pracy twórczej rozpoczęliśmy spotkanie od rozbudzenia się – ćwiczeniami ruchowymi i spaceru po hali. Następnie przeszliśmy do realizacji. W tej części dzieci bardzo chciały kontynuować swoją pracę przy prototypach udoskonalać je, dopracowywać szczegóły, wyposażyć ich wnętrza. Nie chciały przerywać swojej pracy do tego stopnia, że prowadzące (Alicja Nowicz, Klaudia Jarecka-Świeca) przypominały o przerwie na kanapkę i wodę.

Ten dzień był bardzo owocny, dzieci stworzyły dużą część swojej pracy, w międzyczasie zmieniały założenia, wprowadzały zmiany w swój pomysł. Prototypowanie i testowanie pomysłów było niezwykle ważnym doświadczeniem dla młodych twórców. Na zakończenie zajęć dzieci mogły zapoznać się z projektami przygotowanymi przez Barbarę Stelmachowską. Pani Barbara przygotowała trzy propozycje do konsultacji z dziećmi. Faworytem okazał się PARAWAN, który umożliwia pracę w terenie, jest lekkim rozwiązaniem, które daje możliwość w prosty sposób zabrać ze sobą niezbędne narzędzia do pracy. Widać, że potrzeba mobilności była tą najsilniejszą i wyszła poza nasze wyobrażenia (wyobrażenia dorosłych ;)).

Na zakończenie zajęć każdy mógł zaprezentować swoją pracę przed szerszą publicznością. Dzieci zadawały wartościowe pytania dotyczące technologii, skali, przeznaczenia danego projektu. Był to istotny element, każdy z uczestników odważył się ‘wyjść na scenę’ i zaprezentować swoją pracę. Podsumowaliśmy dzień i pełni entuzjazmu wróciliśmy do domu. Przed nami dalsza realizacja, wspólnie zastanowimy się, jak wyeksponować nasze pomysły.

 

REALIZACJA 9.10.

Na tę część zaplanowaliśmy w pierwszej części tradycyjnie rozruch, którego dzieci już naturalnie się domagały. Zabawy w ganianego, chowanego, wyścigi i wyprawa na górną część hali stała się naszym rytuałem. Po rozbudzeniu i rozruchu przeszliśmy do Naszej Pracowni Ślad. Tego dnia byliśmy przygotowani na to, że część uczestników skończy swoją pracę z prototypem. Te osoby, które zrobiły to wcześniej, mogły przejść do pracowni kaletniczej kontynuować dzieło wspólne. Poza tym istotnym punktem było przygotowanie zamysłu wystawy podsumowującej i zaproszeń na CELEBRACJĘ oraz przygotowanie piramidy potrzeb naszej pracowni. Każdy wybrał sobie zagadnienie, jakim chce się zająć. Eryk z Olą chcieli wykonać zaproszenia, Eryk był przewodnikiem dla Oli, wykonali zaproszenie w formie samolotów, wykonali ręcznie prawie 50 zaproszeń. Fay chciała się zająć piramidą zasad – rozpoczęła od szkicu, który po uzgodnieniach z grupą przełożyła na dużą tablicę, która obecnie jest w centrum naszej pracowni. Podstawową i kluczową wartością dla nas jest “Użyj tego co masz”, następnie “Zrób Sam”, “Wymień się”, “Pożycz-Dbaj-OddaJ” – nad tym punktem pracowaliśmy dość długi czas , aby spełniał wszystkich wymagania. :), następnie “Kup używane”, ostatecznie “kup”. Każda z wartości ma swój kolor. Tablice założyliśmy, że jeszcze udoskonalimy – dopracujemy litery, tło. Jesteśmy umówieni na kontynuację.

Podczas tego spotkania zaplanowaliśmy celebrację. Każdy miał już w pełni zadowalający go prototyp, były zaproszenia dla każdego przygotowane w kształcie samolotów obwieszczające nadchodzącą podsumowującą wspólną CELEBRACJĘ!

Zobacz film z realizacji (klik)

 

CELEBRACJA 14.10.

Po trzech tygodniach wspólnej pracy, nadszedł czas na ŚWIĘTOWANIE, czyli celebrowanie osiągnięć, cieszenie się działaniem, docenianiem. Podczas tego dnia, najważniejsze było wspólne spotkanie realizatorów, uczestników i osób z zewnątrz, z którymi podzieliliśmy się swoim doświadczeniem. To właśnie dzięki świętowaniu połączyliśmy fazę Działania ze Śnieniem – pierwotną wizją. Na wydarzenie podsumowujące projekt zostali zaproszeni wszyscy uczestnicy projektu (dzieci, artyści, prowadzący), ale również rodzice, rodzeństwo i dziadkowie dzieci. Odbyło się uroczyste przecięcie przez dzieci czerwonej wstęgi i umieszczenie tabliczki informacyjnej, wręczenie indywidualnych dyplomów i upominków, poczęstunek (przygotowany przez rodziców), ale również ewaluacja projektu, czyli rozmowy na temat przebiegu projektu i planów na przyszłość. Mogliśmy zobaczyć jaką drogę przeszedł nasz projekt. Każdy z elementów, który powstał został wyeksponowany, obrazując krok po kroku przebieg pracy wspólnej i indywidualnej. Uczestnicy zaprosili swoich bliskich do zobaczenia efektów ich pracy.

Jaka jest przyszłość projektu? Koordynatorka Magdalena Błeńska komentuje?

„Bardzo dużą wartością projektu było zintegrowanie grupy Edukacja Domowej, nie tylko dzieci, ale również rodziców-opiekunów. Dzięki temu spotkaniu wiemy, że mamy duży potencjał do rozwoju. Rodzice i dzieci nie tylko są z nami w dalszym kontakcie, ale zależy im na dalszym współtworzeniu projektu i pracowni. Podpisanie partnerstw i tworzenie oferty dla naszej grupy w godzinach dziennych cały czas w toku. Grupa instytucji chcących współpracować wciąż się powiększa„.

Fot. Bartosz Bańka